Công thức tính thuế VAT ngược: Hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu

Trong hoạt động kinh doanh và tiêu dùng hàng ngày, chúng ta thường xuyên bắt gặp khái niệm Thuế Giá trị gia tăng (VAT) hay còn gọi là thuế GTGT. Thuế này được cộng vào giá bán sản phẩm, dịch vụ và cuối cùng người tiêu dùng là người chịu thuế. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, giá bán đã bao gồm cả thuế VAT. Lúc này, để xác định được phần thuế VAT trong tổng giá trị, chúng ta cần áp dụng một phương pháp tính ngược lại so với cách tính thông thường. Đó chính là Công Thức Tính Thuế Vat Ngược. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về khái niệm, lý do và cách áp dụng công thức này một cách dễ hiểu.

Thuế VAT là gì và vì sao cần tính thuế VAT ngược?

Trước khi đi sâu vào công thức tính ngược, hãy cùng nhắc lại một chút về thuế VAT và bối cảnh cần đến cách tính đặc biệt này.

Thuế giá trị gia tăng (VAT) là gì?

Thuế VAT là loại thuế gián thu, tính trên phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Mặc dù doanh nghiệp, tổ chức là người kê khai và nộp thuế cho cơ quan nhà nước, nhưng khoản thuế này thực chất đã được cộng vào giá bán và do người tiêu dùng cuối cùng chi trả.

Cách tính thuế VAT thông thường (gọi là tính thuế VAT xuôi) dựa trên giá trị hàng hóa, dịch vụ chưa có thuế và áp dụng thuế suất tương ứng. Công thức cơ bản là:

| Thuế GTGT phải nộp | = | Giá tính thuế GTGT | x | Thuế suất thuế GTGT |

Giá tính thuế GTGT ở đây chính là giá bán hoặc giá cung ứng dịch vụ chưa bao gồm thuế VAT.

Khi nào cần tính thuế VAT ngược?

Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là với một số loại hình dịch vụ hoặc sản phẩm đặc thù, giá niêm yết hoặc giá giao dịch giữa người bán và người mua đã là giá cuối cùng, tức là đã bao gồm thuế VAT. Ví dụ phổ biến có thể kể đến như:

• Các dịch vụ trọn gói như du lịch lữ hành (đã bao gồm ăn ở, đi lại).
• Dịch vụ cầm đồ.
• Sách bán theo giá bìa in sẵn theo quy định của Luật Xuất bản.
• Các loại tem, vé cước vận tải, vé xổ số kiến thiết có giá trị ghi trên đó đã bao gồm thuế.
• Một số hàng hóa, dịch vụ khác theo quy định.

Đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh những mặt hàng, dịch vụ này và áp dụng phương pháp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, việc xác định được phần giá trị chưa có thuế VAT là cực kỳ quan trọng. Giá trị này chính là “Giá tính thuế GTGT” trong công thức tính thuế xuôi. Từ đó, doanh nghiệp mới có thể tính được chính xác số thuế GTGT đầu ra và xác định nghĩa vụ thuế phải nộp.

Đây chính là lúc chúng ta cần sử dụng công thức tính thuế VAT ngược – tức là từ giá đã bao gồm VAT, tính ra giá trị chưa có thuế VAT.

Minh họa công thức tính thuế VAT ngược với các công cụ tính toán

Công thức và cách tính thuế VAT ngược (Tính giá trước thuế)

Công thức để xác định giá trị hàng hóa, dịch vụ chưa bao gồm thuế VAT khi biết giá đã bao gồm thuế là:

Giá chưa thuế VAT	=	Giá đã bao gồm thuế VAT
		(1 + Thuế suất VAT)

Trong đó:

• Giá chưa thuế VAT: Là giá trị của hàng hóa, dịch vụ làm căn cứ để tính thuế VAT theo công thức xuôi. Đây là giá mà bạn cần tìm khi áp dụng công thức tính ngược.
• Giá đã bao gồm thuế VAT: Là tổng số tiền thanh toán thực tế cho hàng hóa, dịch vụ mà trong đó đã cộng thêm phần thuế VAT.
• Thuế suất VAT: Tỷ lệ phần trăm thuế áp dụng cho loại hàng hóa, dịch vụ đó theo quy định của pháp luật thuế hiện hành.

Các mức thuế suất VAT phổ biến hiện nay

Để áp dụng đúng công thức, bạn cần xác định chính xác mức thuế suất VAT áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ đang tính. Theo quy định hiện hành tại Việt Nam, có các mức thuế suất VAT phổ biến sau:

• Thuế suất 0%: Áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu; vận tải quốc tế; xây dựng, lắp đặt công trình ở nước ngoài và trong khu phi thuế quan; dịch vụ không chịu thuế GTGT khi xuất khẩu.
• Thuế suất 5%: Áp dụng đối với một số mặt hàng và dịch vụ thiết yếu như nước sạch phục vụ sản xuất và sinh hoạt, nông sản chưa qua chế biến, thiết bị y tế, sản phẩm giáo dục, dịch vụ khoa học công nghệ, hoạt động phục vụ nông nghiệp,…
• Thuế suất 8%: Áp dụng cho nhiều loại hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế suất 10% nhưng được hưởng chính sách giảm thuế theo Nghị định 94/2023/NĐ-CP của Chính phủ nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế (áp dụng đến hết ngày 30/06/2024).
• Thuế suất 10%: Áp dụng cho hầu hết các loại hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng chịu thuế, đối tượng chịu thuế suất 0%, 5% và không được giảm thuế theo Nghị định 94/2023/NĐ-CP.

Ví dụ minh họa cách tính thuế VAT ngược

Để làm rõ hơn cách áp dụng công thức tính thuế VAT ngược, hãy xem xét ví dụ sau:

Bạn mua một quyển sách có giá bìa là 210.000 VNĐ. Quyển sách này thuộc nhóm hàng hóa chịu thuế suất VAT 5% và giá bìa đã bao gồm thuế. Để biết giá trị thực của quyển sách trước thuế và số thuế VAT bạn đã trả, bạn thực hiện tính thuế VAT ngược như sau:

• Giá đã bao gồm thuế VAT: 210.000 VNĐ
• Thuế suất VAT: 5% (tức là 0.05)

Áp dụng công thức tính ngược:

• Giá chưa thuế VAT = 210.000 / (1 + 0.05)
• Giá chưa thuế VAT = 210.000 / 1.05
• Giá chưa thuế VAT = 200.000 VNĐ

Vậy, giá trị thực của quyển sách trước khi cộng thuế là 200.000 VNĐ.

Để xác định số tiền thuế VAT đã trả, bạn lấy giá đã bao gồm thuế trừ đi giá chưa thuế, hoặc lấy giá chưa thuế nhân với thuế suất:

• Số thuế VAT = 210.000 – 200.000 = 10.000 VNĐ
• Hoặc Số thuế VAT = 200.000 x 5% = 10.000 VNĐ

Kết quả cho thấy trong tổng số tiền 210.000 VNĐ bạn trả, có 10.000 VNĐ là tiền thuế VAT.

Tương tự, nếu một dịch vụ có giá trọn gói là 1.100.000 VNĐ và áp dụng thuế suất 10%, giá chưa thuế sẽ là 1.100.000 / (1 + 0.10) = 1.100.000 / 1.1 = 1.000.000 VNĐ. Số thuế VAT là 100.000 VNĐ.

Nếu dịch vụ đó áp dụng thuế suất 8% (theo chính sách giảm thuế), giá chưa thuế sẽ là 1.100.000 / (1 + 0.08) = 1.100.000 / 1.08 ≈ 1.018.518,52 VNĐ. Số thuế VAT là 1.100.000 – 1.018.518,52 ≈ 81.481,48 VNĐ.

[internal_links] [internal_links] [internal_links]

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp về tính thuế VAT ngược

Tính thuế VAT ngược là gì?

Tính thuế VAT ngược là phương pháp xác định giá trị của hàng hóa hoặc dịch vụ trước thuế VAT khi giá bán niêm yết hoặc giá giao dịch đã bao gồm cả thuế VAT.

Công thức tính thuế VAT ngược là gì?

Công thức chung để tính giá trị trước thuế VAT là: Giá chưa thuế VAT = Giá đã bao gồm thuế VAT / (1 + Thuế suất thuế GTGT).

Nếu giá đã bao gồm VAT 10% thì chia cho 1.1, vậy nếu giá bao gồm VAT 8% thì chia bao nhiêu?

Dựa trên công thức, nếu giá đã bao gồm thuế VAT 8%, bạn sẽ chia cho (1 + 8%) hay (1 + 0.08) = 1.08. Công thức cụ thể là: Giá chưa thuế VAT = Giá đã bao gồm VAT 8% / 1.08.

Các mức thuế suất thuế GTGT hiện nay gồm những gì?

Theo quy định hiện hành, có 4 mức thuế suất thuế GTGT phổ biến là 0%, 5%, 8% và 10%, áp dụng tùy thuộc vào loại hàng hóa, dịch vụ cụ thể theo quy định của pháp luật thuế.

[internal_links] [internal_links]

Kết luận

Việc nắm vững công thức tính thuế VAT ngược là kỹ năng cần thiết, đặc biệt đối với các cá nhân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực có giá bán đã bao gồm thuế VAT. Công thức đơn giản Giá chưa thuế = Giá đã bao gồm thuế / (1 + Thuế suất) cho phép bạn dễ dàng tách bạch phần giá trị thực của hàng hóa, dịch vụ và phần thuế GTGT đã được cộng vào. Điều này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc giá mà còn hỗ trợ đắc lực trong việc kê khai, tính toán nghĩa vụ thuế chính xác theo quy định của pháp luật.