Contents
Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế quan trọng đối với hầu hết các hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam. Việc hiểu rõ Cách Tính Thuế Giá Trị Gia Tăng giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân nộp thuế đúng quy định, tránh sai sót không đáng có. Theo các văn bản pháp luật hiện hành, có hai phương pháp chính được áp dụng để tính loại thuế này.
Hai phương pháp đó là phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng. Mỗi phương pháp có công thức và đối tượng áp dụng khác nhau, phù hợp với đặc điểm hoạt động của từng loại hình kinh doanh. Việc xác định đúng phương pháp và áp dụng công thức chuẩn là bước đầu tiên để thực hiện nghĩa vụ thuế GTGT một cách chính xác. Chi tiết về các phương pháp này được quy định cụ thể tại các văn bản pháp luật về thuế, bao gồm cả thông tư 219 về thuế gtgt.
Phương Pháp Khấu Trừ Thuế GTGT
Đây là phương pháp phổ biến được áp dụng cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật về kế toán, hóa đơn, chứng từ và đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ. Công thức tính thuế GTGT theo phương pháp này như sau:
Số thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Trong đó:
-
Thuế GTGT đầu ra là tổng số thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ bán ra được ghi trên hóa đơn GTGT. Công thức xác định Thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ bán ra là:
Thuế GTGT của HH,DV bán ra = Giá tính thuế của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế bán ra x Thuế suất thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ đó.
-
Trường hợp giá thanh toán đã bao gồm thuế GTGT (áp dụng cho tem, vé cước vận tải, vé xổ số…): Giá chưa có thuế GTGT được xác định bằng Giá thanh toán chia cho (1 + Thuế suất của hàng hóa).
-
Thuế GTGT đầu vào là tổng số thuế GTGT ghi trên hóa đơn GTGT của hàng hóa, dịch vụ (bao gồm cả tài sản cố định) mua vào dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT. Thuế GTGT đầu vào còn bao gồm số thuế GTGT ghi trên chứng từ nộp thuế của hàng hóa nhập khẩu hoặc nộp thay cho phía nước ngoài.
Ví dụ minh họa:
Một doanh nghiệp nhập khẩu lô hàng trị giá 300 triệu đồng, mặt hàng này chịu thuế suất GTGT 10%.
=> Thuế GTGT đầu vào là: 10% x 300 triệu = 30 triệu đồng.
Doanh nghiệp bán lô hàng này với giá 350 triệu đồng, áp dụng thuế suất GTGT 10%.
=> Thuế GTGT đầu ra là: 10% x 350 triệu = 35 triệu đồng.
Số thuế GTGT doanh nghiệp phải nộp Ngân sách Nhà nước là: 35 triệu – 30 triệu = 5 triệu đồng.
Phương Pháp Tính Thuế Trực Tiếp Trên GTGT
Phương pháp này áp dụng cho các đối tượng không đủ điều kiện áp dụng phương pháp khấu trừ, bao gồm:
- Doanh nghiệp, hợp tác xã đang hoạt động có doanh thu hàng năm dưới mức ngưỡng quy định hoặc mới thành lập (trừ trường hợp đăng ký tự nguyện theo phương pháp khấu trừ).
- Hộ, cá nhân kinh doanh.
- Tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam không theo Luật Đầu tư.
- Các tổ chức khác không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
Công thức tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp trên GTGT:
Số thuế GTGT phải nộp = Tỷ lệ % x Doanh thu
Trong đó:
- Tỷ lệ % tính thuế GTGT trên doanh thu được quy định theo từng hoạt động cụ thể. Các tỷ lệ này khác nhau tùy thuộc vào nhóm ngành nghề kinh doanh (phân phối, dịch vụ, sản xuất, vận tải, xây dựng…). Chi tiết tỷ lệ phần trăm cho từng nhóm ngành nghề được quy định rõ trong Thông tư 219/2013/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn liên quan.
- Doanh thu để tính thuế GTGT là tổng số tiền bán hàng hóa, dịch vụ thực tế ghi trên hóa đơn bán hàng đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT, bao gồm cả các khoản phụ thu, phí thu thêm mà cơ sở kinh doanh được hưởng.
Ví dụ minh họa:
Một hộ kinh doanh có hoạt động ăn uống, áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp và có tổng doanh thu trong quý là 200 triệu đồng.
Hoạt động ăn uống thuộc nhóm có tỷ lệ % tính thuế GTGT là 3%.
Số thuế GTGT hộ kinh doanh phải nộp trong quý là: 200 triệu x 3% = 6 triệu đồng.
Việc kê khai và tra cứu thuế tờ khai sau khi tính toán giúp người nộp thuế đảm bảo nghĩa vụ đã được thực hiện đầy đủ.
Lưu ý đặc biệt:
- Đối với cơ sở kinh doanh nhiều ngành nghề có tỷ lệ % khác nhau, cần kê khai riêng theo từng nhóm ngành. Nếu không tách được doanh thu, sẽ áp dụng mức tỷ lệ cao nhất của nhóm ngành nghề kinh doanh chính.
- Hoạt động mua, bán, chế tác vàng bạc, đá quý áp dụng cách tính riêng: Thuế GTGT phải nộp = GTGT x Thuế suất GTGT. Giá trị gia tăng (GTGT) được xác định bằng Giá thanh toán bán ra trừ đi Giá thanh toán mua vào tương ứng.
Việc nắm vững cách tính thuế giá trị gia tăng theo từng phương pháp là cần thiết để các tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh thực hiện đúng nghĩa vụ thuế của mình.
Kết Luận
Tóm lại, có hai phương pháp tính thuế GTGT chính tại Việt Nam: phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp trên GTGT. Mỗi phương pháp có công thức, đối tượng và cách xác định các yếu tố tính thuế khác nhau. Hiểu rõ các công thức này và áp dụng đúng với loại hình hoạt động của mình là yếu tố then chốt để tuân thủ pháp luật thuế, tránh những sai sót không đáng có trong quá trình hoạt động kinh doanh.
Tài Liệu Tham Khảo
- Luật Thuế Giá trị gia tăng 2008
- Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn thi hành Luật Thuế GTGT và Nghị định 209/2013/NĐ-CP
- Thông tư 119/2014/TT-BTC sửa đổi các Thông tư về thuế