Contents
Trong thế giới kinh doanh và kế toán tại Việt Nam, việc hiểu rõ các loại thuế, đặc biệt là Thuế giá trị gia tăng (VAT), là vô cùng quan trọng. Đôi khi, chúng ta chỉ biết giá cuối cùng đã bao gồm thuế và cần tính lại giá trị ban đầu chưa có thuế. Đây chính là lúc cần đến kỹ thuật tính thuế VAT ngược. Gần đây, với sự điều chỉnh thuế suất xuống 8% cho nhiều mặt hàng theo Nghị định 94/2023/NĐ-CP, câu hỏi về Cách Chia Ngược Thuế 8 Phần Trăm trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Bài viết này sẽ làm rõ khái niệm, công thức và đặc biệt là cách áp dụng cho thuế suất 8%.
Thuế VAT ngược là gì và tại sao cần tính?
Thuế VAT (hay Thuế giá trị gia tăng – GTGT) là loại thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ từ quá trình sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Mặc dù doanh nghiệp là người nộp thuế, nhưng thực tế người tiêu dùng là người chi trả khoản thuế này thông qua giá bán cuối cùng.
Tính thuế VAT ngược là quá trình xác định giá trị ban đầu của hàng hóa hoặc dịch vụ trước khi cộng thuế VAT, khi bạn chỉ biết giá cuối cùng đã bao gồm thuế. Đây còn gọi là tính giá trước thuế. Việc này cần thiết trong nhiều trường hợp, chẳng hạn khi doanh nghiệp muốn phân tích chi phí gốc, xác định doanh thu thuần, hoặc tính toán thuế VAT đầu ra cần kê khai theo phương pháp khấu trừ.
Hiểu rõ về [công thức tính thuế vat ngược] là kỹ năng cần thiết cho bất kỳ ai làm việc liên quan đến hóa đơn, chứng từ có giá đã bao gồm thuế VAT.
Công thức chung để tính thuế VAT ngược
Phần lớn các giao dịch tính thuế VAT theo phương pháp xuôi:
Thuế GTGT phải nộp = Giá tính thuế GTGT (chưa VAT) x Thuế suất.
Tuy nhiên, trong một số ngành nghề hoặc trường hợp đặc thù (ví dụ: dịch vụ cầm đồ, du lịch trọn gói, bán sách theo giá bìa, vé xổ số, cước vận tải), giá bán đã là giá cuối cùng bao gồm cả VAT. Khi đó, để tách thuế ra khỏi giá trị đã bao gồm thuế, chúng ta áp dụng công thức tính thuế VAT ngược:
Giá tính thuế (chưa VAT) = Giá trị hàng hóa/dịch vụ đã bao gồm VAT / (1 + Thuế suất)
Trong công thức áp dụng [công thức tính thuế vat ngược] này, “Thuế suất” được thể hiện dưới dạng thập phân (ví dụ: 10% là 0.1, 8% là 0.08, 5% là 0.05, 0% là 0).
Đặc biệt: Cách chia ngược thuế 8 phần trăm
Với chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% áp dụng cho nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ (trừ một số loại theo quy định của Nghị định 94/2023/NĐ-CP), việc tính toán với thuế suất 8% trở nên phổ biến.
Để tính giá trị trước thuế cho hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 8%, bạn áp dụng công thức chung nhưng thay “Thuế suất” bằng 8% (hoặc 0.08).
Cụ thể, cách chia ngược thuế 8 phần trăm là:
Giá tính thuế (chưa VAT) = Giá trị hàng hóa/dịch vụ đã bao gồm VAT 8% / (1 + 8%)
Hay đơn giản hơn:
Giá tính thuế (chưa VAT) = Giá trị hàng hóa/dịch vụ đã bao gồm VAT 8% / 1.08
Ví dụ minh họa:
Giả sử bạn mua một sản phẩm A có giá niêm yết đã bao gồm VAT là 540.000 VNĐ và sản phẩm này thuộc đối tượng được giảm thuế, áp dụng thuế suất 8%.
Để tính giá trị sản phẩm trước thuế và số thuế VAT phải nộp, bạn làm như sau:
- Bước 1: Tính giá trị sản phẩm trước thuế VAT 8%
Áp dụng công thức: Giá trước thuế = Giá đã bao gồm VAT / 1.08
Giá trước thuế = 540.000 VNĐ / 1.08 = 500.000 VNĐ - Bước 2: Tính số thuế VAT 8%
Số thuế VAT = Giá đã bao gồm VAT – Giá trước thuế
Số thuế VAT = 540.000 VNĐ – 500.000 VNĐ = 40.000 VNĐ
Hoặc bạn có thể tính số thuế VAT bằng cách lấy giá trước thuế nhân với thuế suất:
Số thuế VAT = Giá trước thuế x Thuế suất
Số thuế VAT = 500.000 VNĐ x 8% = 500.000 VNĐ x 0.08 = 40.000 VNĐ
Như vậy, với giá 540.000 VNĐ đã bao gồm 8% VAT, giá trị sản phẩm trước thuế là 500.000 VNĐ và số thuế VAT là 40.000 VNĐ.
Hình ảnh minh họa công thức tính thuế VAT ngược
Các mức thuế suất VAT phổ biến khác tại Việt Nam
Ngoài mức 8% đang áp dụng tạm thời cho một số trường hợp, pháp luật thuế GTGT hiện hành còn quy định các mức thuế suất phổ biến khác mà bạn có thể cần áp dụng [công thức tính thuế vat ngược] tương tự:
- Thuế suất 0%: Áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế, và một số trường hợp đặc biệt khác theo quy định. Khi tính ngược với thuế suất 0%, giá trước thuế bằng chính giá đã bao gồm thuế (vì VAT = 0).
- Thuế suất 5%: Áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như nông sản chưa qua chế biến, sản phẩm y tế, giáo dục, khoa học công nghệ, v.v. Khi tính ngược, bạn chia giá đã bao gồm VAT cho 1.05.
- Thuế suất 10%: Là mức thuế suất phổ thông, áp dụng cho hầu hết các loại hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng chịu thuế suất 0%, 5%, 8% hoặc không chịu thuế. Khi tính ngược, bạn chia giá đã bao gồm VAT cho 1.1.
Việc xác định đúng mức thuế suất áp dụng cho từng loại hàng hóa, dịch vụ là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có thể tính toán thuế VAT ngược một cách chính xác.
Kết luận
Nắm vững cách chia ngược thuế 8 phần trăm và công thức chung để tính thuế VAT ngược là kiến thức cơ bản nhưng rất hữu ích cho cả người làm kinh doanh, kế toán hay đơn giản là người tiêu dùng muốn hiểu rõ giá trị thực của sản phẩm, dịch vụ. Bằng việc áp dụng công thức đơn giản “Giá trước thuế = Giá đã bao gồm VAT / (1 + Thuế suất)”, bạn có thể dễ dàng tách phần thuế ra khỏi giá cuối cùng, dù là với thuế suất 8%, 10%, 5% hay 0%. Luôn cập nhật các quy định mới nhất về thuế suất để đảm bảo tính toán chính xác.