Đây là băn khoăn phổ biến của không ít người dân Việt Nam hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh giao dịch chuyển khoản ngày càng trở nên quen thuộc và tiện lợi. Liệu mỗi lần nhận tiền vào tài khoản, chúng ta có đang phát sinh nghĩa vụ thuế với Nhà nước? Giải đáp trực tiếp từ đại diện Cục Thuế sẽ giúp làm rõ vấn đề này.
Theo khẳng định từ cơ quan thuế, không phải mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị coi là doanh thu và bị tính thuế. Cụ thể, các giao dịch chuyển tiền giữa các cá nhân với nhau mang tính chất cho, tặng, vay, trả nợ hoặc các khoản không liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ phát sinh nghĩa vụ thuế thì sẽ không bị đưa vào diện tính thuế thu nhập. Ví dụ, bạn được người thân chuyển tiền cho, hay bạn bè trả lại tiền đã vay, những khoản này không phải là thu nhập từ kinh doanh và do đó không bị đánh thuế.
Vấn đề thuế chỉ phát sinh khi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đó là doanh thu từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đối tượng chịu thuế trong trường hợp này thường là các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh online hoặc có cửa hàng truyền thống, khi họ nhận tiền thanh toán từ khách hàng cho việc mua bán sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
Các hộ, cá nhân kinh doanh này có nghĩa vụ nộp thuế Thu nhập cá nhân và thuế Giá trị gia tăng. Mức thuế suất được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm (%) trên doanh thu, khác nhau tùy theo ngành nghề (ví dụ: bán buôn, bán lẻ hàng hóa có thuế GTGT 1%, thuế TNCN 0.5%). Việc kê khai và nộp thuế hiện đang áp dụng theo phương pháp kê khai hoặc phương pháp thuế khoán, tùy thuộc vào quy mô và quy định cụ thể.
Thực tế cho thấy, khi các biện pháp quản lý thuế được tăng cường, đặc biệt với hộ kinh doanh có doanh thu lớn (trên 1 tỷ đồng/năm) phải sử dụng hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế, tình trạng nhiều hộ kinh doanh tìm cách né thuế bằng cách từ chối nhận thanh toán chuyển khoản hoặc yêu cầu khách hàng không ghi nội dung giao dịch liên quan đến mua bán đã xuất hiện. Thậm chí, một số nơi còn yêu cầu “cộng thêm phí thuế” nếu khách muốn chuyển khoản hoặc đề nghị chuyển tiền vào tài khoản của người thân thay vì tài khoản kinh doanh chính chủ.
Tuy nhiên, cơ quan thuế khẳng định những hành vi này khó có thể che giấu hoàn toàn doanh thu. Mặc dù ngành thuế không có quyền truy cập trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của cá nhân để kiểm tra doanh thu, họ áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro dựa trên việc thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như hóa đơn điện tử, thông tin từ ngân hàng, kho bạc, cơ quan quản lý thị trường, hải quan…
Qua việc đối chiếu, phân tích các luồng dữ liệu này, cơ quan thuế hoàn toàn có khả năng xác định được bản chất thực sự của các giao dịch và ước tính doanh thu của cơ sở kinh doanh, ngay cả khi họ cố tình khai thiếu hoặc dừng nhận thanh toán chuyển khoản. Từ đó, xác định đúng và đủ nghĩa vụ thuế cần phải nộp.
Để tránh gặp phải các rủi ro về thuế, bị truy thu và xử phạt do vi phạm pháp luật thuế, cơ quan thuế khuyến cáo các hộ, cá nhân kinh doanh nên thực hiện nghiêm chỉnh việc kê khai và nộp thuế theo đúng quy định hiện hành. Đồng thời, việc sử dụng tài khoản ngân hàng chính chủ, đăng ký theo tên hộ kinh doanh nếu có, sẽ giúp việc quản lý doanh thu, chi phí minh bạch hơn, tạo sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy trong mắt khách hàng và đối tác.
Tóm lại, tiền chuyển vào tài khoản cá nhân chỉ bị tính thuế khi nó là khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động kinh doanh và đạt đến ngưỡng chịu thuế theo quy định. Các khoản tiền cho, tặng, vay mượn không liên quan đến kinh doanh sẽ không bị đánh thuế. Cơ quan thuế có nhiều công cụ để quản lý và xác định doanh thu kinh doanh dựa trên dữ liệu tổng hợp, bất kể phương thức thanh toán là tiền mặt hay chuyển khoản.
Tài liệu tham khảo:
- Bài phỏng vấn trực tuyến với VnExpress về chính sách thuế với hộ kinh doanh, giải đáp thắc mắc của độc giả.