Miễn Giảm Thuế TNCN Người Phụ Thuộc: Cập Nhật Mức Mới & Hướng Dẫn Chi Tiết

Trong bối cảnh đời sống hiện đại, việc tối ưu hóa tài chính cá nhân luôn là mối quan tâm hàng đầu. Một trong những quyền lợi quan trọng giúp giảm bớt gánh nặng thuế thu nhập cá nhân (TNCN) chính là khoản giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Nắm rõ quy định về miễn giảm thuế thu nhập cá nhân người phụ thuộc không chỉ giúp bạn tính toán nghĩa vụ thuế chính xác mà còn đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình. Bài viết này sẽ đi sâu vào các quy định hiện hành, giải thích rõ mức giảm trừ mới nhất và hướng dẫn chi tiết về đối tượng cũng như cách thức đăng ký.

Mức Giảm Trừ Gia Cảnh Cho Người Phụ Thuộc Hiện Nay

Theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 có hiệu lực từ ngày 01/7/2020 (và vẫn áp dụng đến hiện tại), mức giảm trừ gia cảnh đã được điều chỉnh, mang lại lợi ích thiết thực hơn cho người nộp thuế:

• Mức giảm trừ đối với bản thân người nộp thuế: 11 triệu đồng/tháng (tương đương 132 triệu đồng/năm).
• Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng.

Điều này có nghĩa là, trước khi tính thuế TNCN từ tiền lương, tiền công, bạn sẽ được trừ đi 11 triệu đồng cho bản thân và thêm 4,4 triệu đồng cho mỗi người mà bạn đang trực tiếp nuôi dưỡng và đủ điều kiện theo quy định. Khoản thu nhập sau khi trừ đi tổng các mức giảm trừ này mới là thu nhập chịu thuế.

Ai Được Tính Là Người Phụ Thuộc Để Giảm Trừ Thuế TNCN?

Việc xác định đúng người phụ thuộc là yếu tố cốt lõi để bạn có thể hưởng miễn giảm thuế thu nhập cá nhân người phụ thuộc. Căn cứ theo hướng dẫn tại Thông tư 111/2013/TT-BTC, người phụ thuộc bao gồm các đối tượng sau:

Con

Bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú, con riêng của vợ hoặc chồng. Các trường hợp con được tính là người phụ thuộc gồm:

• Con dưới 18 tuổi (tính đủ theo tháng).
• Con từ 18 tuổi trở lên nhưng bị khuyết tật, không có khả năng lao động.
• Con đang theo học tại Việt Nam hoặc nước ngoài các bậc học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, kể cả con từ 18 tuổi trở lên đang học phổ thông (tính cả thời gian chờ kết quả thi đại học từ tháng 6 đến tháng 9 năm lớp 12) mà không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng.

Vợ hoặc Chồng

Người vợ hoặc chồng của người nộp thuế được tính là người phụ thuộc nếu đáp ứng các điều kiện về thu nhập và/hoặc khả năng lao động:

• Nếu trong độ tuổi lao động: Phải bị khuyết tật, không có khả năng lao động và không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng.
• Nếu ngoài độ tuổi lao động: Phải không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng.

Cha, Mẹ (và các trường hợp tương tự)

Bao gồm cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp. Các điều kiện tương tự như đối với vợ hoặc chồng:

• Nếu trong độ tuổi lao động: Bị khuyết tật, không có khả năng lao động, và không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không quá 1 triệu đồng.
• Nếu ngoài độ tuổi lao động: Không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không quá 1 triệu đồng.

Cá Nhân Khác

Đối tượng này rộng hơn, bao gồm: anh ruột, chị ruột, em ruột; ông nội, bà nội; ông ngoại, bà ngoại; cô ruột, dì ruột, cậu ruột, chú ruột, bác ruột; cháu ruột (con của anh, chị, em ruột); và những người khác phải trực tiếp nuôi dưỡng theo quy định pháp luật. Các cá nhân này chỉ được tính là người phụ thuộc nếu đáp ứng đồng thời các điều kiện:

• Là người không nơi nương tựa.
• Được người nộp thuế trực tiếp nuôi dưỡng.
• Đáp ứng các điều kiện về thu nhập và/hoặc khả năng lao động tương tự như đối với vợ/chồng, cha/mẹ (không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không quá 1 triệu đồng; nếu trong độ tuổi lao động phải thêm điều kiện khuyết tật, không có khả năng lao động).

Cách Đăng Ký Giảm Trừ Gia Cảnh Cho Người Phụ Thuộc

Để chính thức được tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc, người nộp thuế cần thực hiện thủ tục đăng ký theo quy định.

• Đăng ký: Việc đăng ký là bắt buộc để cơ quan thuế cấp mã số thuế cho người phụ thuộc và làm căn cứ tính giảm trừ.
• Thời điểm tính giảm trừ: Nếu bạn chưa tính giảm trừ cho người phụ thuộc trong năm, bạn vẫn có thể được tính giảm trừ kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi thực hiện quyết toán thuế TNCN và có đăng ký người phụ thuộc kèm theo.
• Thời hạn đăng ký đặc biệt: Riêng với nhóm “cá nhân khác” (anh, chị, em, ông bà, cô chú, cháu ruột, người trực tiếp nuôi dưỡng khác), thời hạn đăng ký chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm tính thuế đó. Quá thời hạn này, bạn sẽ không được tính giảm trừ cho đối tượng này trong năm đó.
• Quyết toán ủy quyền: Nếu bạn thuộc diện ủy quyền quyết toán thuế qua cơ quan, tổ chức chi trả thu nhập, bạn sẽ thực hiện đăng ký giảm trừ cho người phụ thuộc thông qua đơn vị này.
• Thay đổi nơi làm việc: Khi thay đổi công ty, bạn vẫn cần thực hiện lại hoặc thông báo về việc đăng ký người phụ thuộc của mình tại nơi làm việc mới để đảm bảo việc giảm trừ được tiếp tục hoặc thực hiện đúng khi quyết toán.

[internal_links] (Liên kết nội bộ đến bài viết hướng dẫn đăng ký MST người phụ thuộc hoặc hướng dẫn quyết toán thuế TNCN)

Một Người Có Thể Có Bao Nhiêu Người Phụ Thuộc Khi Tính Giảm Trừ?

Đây là một câu hỏi phổ biến liên quan đến miễn giảm thuế thu nhập cá nhân người phụ thuộc. Quy định pháp luật về thuế TNCN (cụ thể tại Thông tư 111/2013/TT-BTC) không giới hạn số lượng tối đa người phụ thuộc mà một cá nhân có thể đăng ký.

Nguyên tắc quan trọng nhất là: Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong cùng một năm tính thuế.

Điều này có nghĩa là, nếu một người (ví dụ: bố hoặc mẹ) có thể được cả hai người con (anh và em) cùng đủ điều kiện nuôi dưỡng, thì người bố/mẹ đó chỉ được một trong hai người con đăng ký giảm trừ trong năm đó. Trong trường hợp có nhiều người nộp thuế cùng có nghĩa vụ nuôi dưỡng một người phụ thuộc, các bên sẽ tự thỏa thuận để chỉ một người duy nhất đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người đó.

Như vậy, nếu bạn có nhiều người thân thỏa mãn các điều kiện của người phụ thuộc, bạn hoàn toàn có thể đăng ký giảm trừ cho tất cả họ, miễn là không có người nộp thuế nào khác cũng đăng ký giảm trừ cho cùng một người phụ thuộc đó trong năm tính thuế.

Kết Luận

Việc hiểu rõ các quy định về miễn giảm thuế thu nhập cá nhân người phụ thuộc, bao gồm mức giảm trừ hiện hành, các đối tượng đủ điều kiện và thủ tục đăng ký, là rất quan trọng để bạn có thể quản lý nghĩa vụ thuế của mình một cách hiệu quả. Hãy đảm bảo rằng bạn đã đăng ký đầy đủ những người phụ thuộc theo quy định để tối ưu hóa khoản thuế TNCN phải nộp hàng năm. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn có thể tra cứu thông tin chi tiết hơn hoặc tham khảo ý kiến từ cơ quan thuế.

Tài liệu tham khảo

• Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân
• Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn Luật thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 65/2013/NĐ-CP