2/9 là ngày gì? Khám phá ý nghĩa lịch sử trọng đại của Ngày Quốc khánh Việt Nam

Ngày 2/9 hàng năm luôn là một dấu mốc thiêng liêng trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Đây không chỉ là một ngày nghỉ lễ thông thường mà còn là Ngày Quốc khánh của nước ta, kỷ niệm sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam). Sự kiện vĩ đại này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc, chấm dứt hàng ngàn năm phong kiến và gần trăm năm đô hộ của thực dân.

Bối cảnh lịch sử dẫn đến Ngày Độc lập 2/9/1945

Sau thắng lợi vang dội của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám, đặc biệt là tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc, chính quyền cách mạng đã về tay nhân dân. Vào ngày 25 tháng 8 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở về ngoại thành Hà Nội từ chiến khu. Ngay sau đó, Người được Đoàn Trung ương đón về căn gác 2, số 48 phố Hàng Ngang, Hà Nội, để trực tiếp lãnh đạo và chỉ đạo phong trào cách mạng đang sục sôi. Tại đây, Người đã chủ trì nhiều phiên họp quan trọng của Thường vụ Trung ương Đảng, bàn bạc về các vấn đề đối nội, đối ngoại cấp bách và quyết định khẩn trương tổ chức Lễ ra mắt Chính phủ lâm thời.

Khoảnh khắc lịch sử: Toàn dân tề tựu tại Quảng trường Ba Đình

Sáng sớm ngày 2/9/1945 lịch sử, không khí tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội đã vô cùng náo nhiệt và trang trọng. Hàng chục vạn người dân từ khắp nơi, với cờ hoa rực rỡ và những bộ trang phục tươi màu đỏ thắm, đã tề tựu đông đủ. Trên các con phố dẫn vào quảng trường, những biểu ngữ lớn với nền đỏ chữ vàng, được viết bằng nhiều thứ tiếng như Việt, Anh, Pháp, Hoa, Nga, thể hiện ý chí “Nước Việt Nam là của người Việt Nam”, “Độc lập hay là chết” và “Ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Toàn cảnh Quảng trường Ba Đình trong ngày Quốc khánh 2/9/1945 lịch sử

Giữa Quảng trường Ba Đình uy nghiêm, một lễ đài bằng gỗ đơn sơ được dựng lên. Đội tự vệ vũ trang cùng các đơn vị Quân Giải phóng, trong trang phục nghiêm chỉnh với mũ ca lô, đã đứng thành hàng ngay ngắn trước lễ đài. Đó là những chiến sĩ cách mạng từng anh dũng chiến đấu ở Bắc Sơn, Võ Nhai, Nà Ngần, Phai Khắt, giờ đây nắm chắc tay súng, một lòng bảo vệ nền độc lập vừa giành được. Hơn 50 vạn đồng bào, đại diện cho mọi tầng lớp nhân dân, với nét mặt hân hoan, phấn khởi, cùng hướng về một mục tiêu, chờ đón giờ phút khai sinh của chế độ mới – nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đồng thời, nhiều cuộc mít tinh lớn cũng diễn ra tại Huế, Sài Gòn và các thành phố khác trên cả nước, triệu triệu trái tim đều cùng hướng về Hà Nội, chờ đợi giây phút thiêng liêng nhất.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập: Khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Vào đúng 14 giờ ngày 2/9, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo trong Chính phủ lâm thời đã bước ra lễ đài trong tiếng quân ca hào hùng “Tiến quân ca” vang vọng. Mọi ánh mắt hướng về lá cờ đỏ sao vàng rực rỡ đang từ từ được kéo lên theo nhịp điệu của bài hát. Hàng chục vạn cánh tay siết chặt giơ lên ngang tai, thể hiện lòng quyết tâm và ý chí sắt đá, kiên cường, kính chào lá cờ vinh quang của Tổ quốc.

Trên lễ đài lịch sử, trước sự chứng kiến của đông đảo quốc dân đồng bào và toàn thể nhân loại, Chủ tịch Hồ Chí Minh, thay mặt Chính phủ lâm thời, đã trang trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập. Người tuyên bố: “Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phía Đồng Minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do, dân tộc đó phải được độc lập!…. Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã trở thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy.”

Lời tuyên bố đanh thép ấy đã chính thức khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, khẳng định chủ quyền độc lập của dân tộc Việt Nam trước toàn thế giới.

Ý nghĩa vĩ đại của Ngày Quốc khánh 2/9 đối với dân tộc

Ngày 2/9 không chỉ là ngày độc lập dân tộc mà còn là một mốc son chói lọi, chấm dứt hoàn toàn chế độ thực dân phong kiến ở Việt Nam. Nó mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đây là ngày mà quyền tự do và độc lập của dân tộc Việt Nam được khẳng định một cách hùng hồn, bất khả xâm phạm.

Tuyên ngôn Độc lập cùng với những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành sức mạnh to lớn, cổ vũ toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thách thức để giữ vững quyền tự do, độc lập đã giành được. Dù thời gian có trôi qua, những chiến tích vẻ vang và bản Tuyên ngôn bất hủ ấy sẽ mãi khắc ghi trong tâm trí các thế hệ người Việt.

Phát huy tinh thần Ngày Độc lập 2/9 trong xây dựng đất nước hiện nay

Phát huy tinh thần Ngày Quốc khánh 2/9, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, cách mạng Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong suốt 79 năm qua. Ngày nay, toàn Đảng, toàn dân ta tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới toàn diện, tận dụng mọi thời cơ, vượt qua thách thức để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh.

Việc gìn giữ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vẫn luôn là nhiệm vụ tối thượng. Mỗi người dân Việt Nam, dù ở trong nước hay nước ngoài, đều cùng hướng về Tổ quốc, tưởng nhớ công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh, đồng thời nỗ lực đóng góp vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, xứng đáng với những gì cha ông đã gây dựng.

Tài liệu tham khảo

Phòng Văn hóa – Thông tin (nghean.gov.vn)